Bộ rễ là cơ quan quan trọng đối với cây trồng nói chung, chúng có vai trò bám vào lòng đất giúp cây đứng vững hơn, cố định cây ở vị trí ban đầu, không bị đổ ngã. Bộ rễ giúp hút nước cung cấp, vận chuyển lên các tế bào của cây,đồng thời là cơ quan tiếp nhận thức ăn từ đất và vận chuyển lên các bộ phận khác của cây để giúp cây có nguồn thức ăn nó giúp cho cây sinh trưởng phát triển khỏe mạnh.
Rễ hút và cung cấp dinh dưỡng cho cây như đạm, lân, kali, canxi, magie, lưu huỳnh,… Đặc biệt nguồn nước là nguyên liệu cung cấp cho lá cây, tạo ra dinh dưỡng đường bột. Tuy nhiên, bộ rễ của cây rất dễ bị các sâu bệnh hại tấn công đặc biệt là vào mùa mưa.
Những tổn thương bộ rễ khi bị ngập úng trong mùa mưa
Ngập úng kéo dài trong mùa mưa là một trong những nguyên nhân chính gây suy yếu và chết cây. Khi đất bị ngập nước, rễ cây bị thiếu oxy trầm trọng, dẫn đến tình trạng hô hấp kỵ khí. Điều này làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của rễ, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm bệnh như nấm Fusarium, Pythium phát triển. Các loại nấm bệnh này tấn công rễ cây, gây ra các triệu chứng như thối rễ, vàng lá, rụng lá, thậm chí là chết cây.
Ngập úng kéo dài trong mùa mưa là một trong những nguyên nhân chính gây suy thoái bộ rễ cây trồng. Khi đất bị ngập, không khí trong đất giảm đi đáng kể, khiến rễ cây thiếu oxy để hô hấp. Điều này dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng như:
- Tổn thương rễ: Thiếu oxy lâu dài làm rễ cây bị hư tổn, chết dần, giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng.
- Tăng nguy cơ nhiễm bệnh: Môi trường ngập úng ẩm ướt tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm bệnh như nấm Fusarium, Phytophthora phát triển mạnh, gây ra các bệnh như thối rễ, vàng lá, chết cây.
- Giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng: Rễ bị tổn thương làm giảm khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây, dẫn đến cây sinh trưởng kém, lá vàng, rụng lá.
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Ngập úng làm thay đổi tính chất hóa học của đất, gây khó khăn cho cây hấp thụ một số chất dinh dưỡng như sắt, đồng.
Tóm lại, ngập úng là một trong những yếu tố ảnh hưởng lớn đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Việc hiểu rõ cơ chế gây hại của ngập úng và áp dụng các biện pháp phòng trừ kịp thời sẽ giúp bảo vệ cây trồng và đảm bảo năng suất ổn định.”
Ngoài ra, ngập úng còn làm phá hủy cấu trúc đất, gây váng mặt đất, cản trở sự trao đổi khí giữa đất và không khí. Điều này làm giảm hoạt động của các vi sinh vật có lợi trong đất, ảnh hưởng đến quá trình phân giải chất hữu cơ và cung cấp dinh dưỡng cho cây.
Để hạn chế tác hại của ngập úng, cần có các biện pháp phòng ngừa như:
- Cải tạo đất: Làm nhỏ đất, tăng độ tơi xốp, tạo hệ thống thoát nước tốt.
- Bón phân hữu cơ: Cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng giữ nước và dinh dưỡng.
- Trồng cây phủ xanh: Giúp cải thiện độ tơi xốp của đất, hạn chế xói mòn và giữ ẩm cho đất.
- Sử dụng giống cây trồng chịu úng: Chọn các giống cây trồng có khả năng chịu úng tốt.
- Phun thuốc phòng trừ nấm bệnh: Phun thuốc định kỳ để phòng trừ nấm bệnh gây hại cho rễ.
Nếu cây đã bị ngập úng, cần tiến hành các biện pháp phục hồi sau:
- Tháo nước: Tháo nước càng sớm càng tốt để giảm thiểu thời gian rễ cây bị ngập.
- Cắt tỉa cành lá: Cắt bỏ những cành lá bị vàng, héo úa để giảm bớt sự thoát hơi nước.
- Bón phân: Bón phân cân đối để cung cấp dinh dưỡng cho cây phục hồi.
- Phun thuốc: Phun thuốc để phòng trừ nấm bệnh.
Lưu ý: Việc phục hồi cây sau khi bị ngập úng đòi hỏi thời gian và công sức. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng ngập úng mà cây có thể phục hồi hoàn toàn hoặc không.”