Tuyến trùng hại rễ ổi
Các tác nhân gây hại ở rễ cây ngoài sâu hại và nấm bệnh khiến cây không phát triển còi cọc không hấp thu được dinh dưỡng thậm chí là chết cây thì còn một tác nhân khác tuy chưa quen thuộc với nông dân nhưng đã gây hại phổ biến trên nhiều loại cây trồng như lúa, bông huệ, chuối, ổi,,, tạo tổn thương nặng nề cho rễ ảnh hưởng trầm trộng đến năng suất cây trồng. Đó là tuyến trùng “ một loại kí sinh trùng” gây hại trên rễ các loại hoa rau màu, cây lương thực, cây ăn trái.
Điển hình là trên cây ổi, Tuyến trùng trên rễ ổi, cũng giống như nhiều loại cây trồng khác, là một loại sâu bệnh gây hại tiềm ẩn. Chúng xâm nhập vào rễ cây, gây ra các u cục, làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của cây. Điều đáng lo ngại là nhiều nông dân vẫn còn khá bỡ ngỡ và lúng túng trong việc phòng trừ loại sâu hại này, bởi trước đây chúng chưa được quan tâm đúng mức.
- Nguyên nhân
Tuyến trùng Meloidogyne incognita là thủ phạm chính gây hại trên cây ổi, đặc biệt phổ biến ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long với khí hậu nóng ẩm. Loài ký sinh này thường phát triển mạnh trong điều kiện đất trồng chua, nghèo dinh dưỡng và mật độ trồng quá dày.
- Cơ chế gây hại của tuyến trùng Meloidogyne incognita trên ổi
Tuyến trùng xâm nhập vào rễ cây, gây ra các u cục, làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của cây. Nguy hiểm hơn, chúng còn tạo điều kiện cho các loại nấm bệnh xâm nhập, gây ra tình trạng thối rễ. Ngoài ra, tuyến trùng còn tiết ra các độc tố ức chế sự sinh trưởng của cây, khiến cây ổi còi cọc, lá vàng úa, giảm năng suất và chất lượng quả.
- Triệu chứng nhận biết cây ổi bị tuyến trùng tấn công
Cây ổi bị nhiễm tuyến trùng bướu rễ thường cho thấy những dấu hiệu rõ rệt. Trên lá, chúng ta có thể quan sát thấy lá nhỏ, vàng úa, rìa lá có màu nâu tím đặc trưng. Thân cây trở nên yếu ớt, cành nhỏ, dễ gãy. Khi đào cây lên, hệ thống rễ xuất hiện nhiều u bướu lớn nhỏ khác nhau. Những u bướu này ban đầu có màu trắng, sau đó chuyển sang màu nâu và dần bị thối rữa. Điều này làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của cây, khiến cây còi cọc, kém phát triển và dễ bị đổ. Quả ổi cũng bị ảnh hưởng, chúng thường nhỏ, ít và chất lượng kém.
Tóm tắt triệu chứng
Triệu chứng trên rễ: Xuất hiện các u cục, rễ bị sưng phồng, rễ bên phát triển kém.
Triệu chứng trên lá: Lá vàng úa, rụng sớm, cây còi cọc, sinh trưởng kém.
Triệu chứng trên quả: Quả nhỏ, hình dạng xấu, chất lượng kém.
Tuyến trùng là một trong những loại sâu bệnh hại cây trồng phổ biến và gây thiệt hại nghiêm trọng cho năng suất và chất lượng nông sản. Để bảo vệ cây trồng và đạt hiệu quả cao trong sản xuất, việc phòng trừ tuyến trùng là vô cùng cần thiết. Bài viết này sẽ tổng hợp các biện pháp phòng trừ tuyến trùng hiệu quả, giúp bà con nông dân áp dụng thành công.
4. Biện pháp phòng trừ
Để phòng trừ tuyến trùng hiệu quả, cần kết hợp nhiều biện pháp khác nhau, bao gồm:
4.1 Biện pháp canh tác
Luân canh, xen canh: Trồng luân phiên các loại cây trồng khác nhau hoặc xen canh với các loại cây kháng tuyến trùng để phá vỡ vòng đời của tuyến trùng.
Làm đất kỹ: Cày sâu, phơi đất để tiêu diệt một phần tuyến trùng trong đất.
Bón phân hữu cơ: Bón phân hữu cơ đã hoai mục để cải thiện chất lượng đất, tăng cường sức đề kháng cho cây và tạo điều kiện phát triển cho các vi sinh vật có lợi.
Tưới tiêu hợp lý: Tránh tưới quá nhiều hoặc quá ít, đảm bảo đất luôn tơi xốp, đủ ẩm.
4.2 Biện pháp vật lý
Xử lý nhiệt: Tiêu diệt tuyến trùng bằng cách xử lý đất bằng nhiệt độ cao (trên 60°C). Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi chi phí cao và kỹ thuật phức tạp.
4.3 Biện pháp sinh học
Sử dụng thiên địch: Tìm kiếm và sử dụng các loài thiên địch của tuyến trùng để giảm mật độ quần thể.
Trồng các loại cây đuổi trừ: Trồng các loại cây như vạn thọ, sao nhái để xua đuổi tuyến trùng.
Sử dụng nấm đối kháng: Sử dụng các loại nấm đối kháng như Trichoderma để tiêu diệt tuyến trùng.
4.4 Biện pháp hóa học
Sử dụng thuốc trừ sâu sinh học: Sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học có nguồn gốc từ vi sinh vật để tiêu diệt tuyến trùng.
Sử dụng thuốc trừ sâu hóa học: Chỉ sử dụng thuốc trừ sâu hóa học khi cần thiết và tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
Một số lưu ý khi sử dụng thuốc trừ sâu:
Chọn đúng loại thuốc: Lựa chọn loại thuốc trừ sâu phù hợp với loại tuyến trùng gây hại và cây trồng.
Tuân thủ liều lượng: Không được sử dụng quá liều lượng quy định.
Bảo hộ lao động: Khi sử dụng thuốc trừ sâu, cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ để tránh ngộ độc.
Việc phòng trừ tuyến trùng là một quá trình lâu dài và đòi hỏi sự kiên trì của người nông dân. Để đạt hiệu quả cao, cần kết hợp nhiều biện pháp phòng trừ khác nhau và tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật.